Bütün Faziletlerin Hülasası

BÜTÜN FAZİLETLERİN HÜLASASI 
إن الفضاءل كُلِّهَا لَوْ جُمِعَتْ 
رَجَعَت بِأَجْمَعِهَا إلَى شَيْئَيْنِ 
تَعْظِيمُ أَمْرِ اللَّهُ جَلَّى جَلَالُه 
والسعى فِى إصْلَاحُ ذَاتِ الْبَيْنِ

İnnel fezâile küllehe lev cumiet,recaet biecmaihê ilê şey'eyni,ta'zîmu emrillehi celle celaluhu, vessa'yü fi ıslâhi zat il beyni.
 
Bütün faziletli ve güzel ameller bir araya getirilirse, hepsinin özeti, hülasası iki şeydir :
1-) : Yüce Allah'ın emirlerini ta'zim etmek,saygı duymak ve yerine getirmek, fermanına imtisal etmek. yasaklarından kaçmaktır.
2-): İnsanların arasını düzeltmek için gayret göstermektir.

Bu iki husus, İslam dininde pek çok önemlidir, yüce Allah'ın şeâirini ve dinin sembollerini muhafaza etmek de kalplerin takvasına delalet eder
"Kim Allah'a ait nişanelere saygılı davranırsa, bu kalplerin takvalı olmasındandır."
Hac suresi: 32.Ayet.

Yüce Allah'ın değer verdiğine değer vermek, değer vermediğine değer vermemek, sevdiğini sevmek sevmediğini sevmemek, razı olduğu amelleri yapmak razı olmadığı amelleri terk etmek bir mümin için en büyük şereftir ve  Allah'a gerçek kul olana yakışan da budur.

İnsanların arasını ıslah etmeye gelince, bu da İslam dininde çok önemli bir husustur.
Yüce Allah bu hususta bir ayeti kerimede şöyle buyurmaktadır:
"Müminler ancak kardeştirler, öyleyse kardeşlerinizin arasını düzeltin Allah'a itaatsizlikten sakının ki rahmetine mazhar olasınız."
Hucurât suresi: 10 Ayet.

Büyük veli Abdulkadir Geylani (k.s)  de şöyle buyurmaktadır: Bütün hayırlar iki kelimede toplanmıştır: Yüce Allah'ın emrini ta'zim ve O'na saygı, mahlukata şefkat ve merhamet.
Yüce Allah'a şer'i ve olması gerektiği gibi saygı bütün faziletlerin ve hayırların başıdır.
Adamın biri Rasulullah efendimize geldi ve şöyle dedi: Bana bir tavsiyede bulunur musun ? Rasulullah efendimiz şöyle buyurdu :  "Senin akrabaların arasında bulunan salih (saygıdeğer) bir insandan utandığın gibi Allah'tan utan"
İbni Ebu Hatem,Merâsîl: 68.

İnsanların arasını ıslah çok önemlidir.
Biribiriyle boğuşan iki  islam ülkesinin veyahut da ülkelerinin arasını ıslah etmek ise, daha da önemlidir.
İki islam ülkesinin arasındaki niza'ı ve kavgayı yine İslam ülkeleri kendi aralarında güçlü bir mekanizma kurarak  halletmiş olsalardı, dünyadaki bütün müslümanlar için hayati bir önem taşıyan ve kuşatıcı bir cübbe gibi  mü'minlerin avret mahallini örten hilâfet makamını deruhde eden bir HALİFE sahibi olsalardı,çok daha iyi olurdu ve milyonlar ölmezdi, Bağdat kütüphaneleri ile Şam'in güzellikleri yara almazdı (Yüce Allah'ın ilmindekini tabi ki biz bilmiyoruz).

Kardeşliğin zedelenmemesi veya  zedelenen kardeşliğin tamiri için en çirkin bir haram olan yalan bile yerine göre söylenebilir.
Bu kardeşliğin devam etmesi için meselâ biribirine dargın iki mü'min'i barıştırmak için aralarında 10,000 TL lik bir dava varsa,zengin biri borç alıp bu parayı ödese
Bir başka zengin bu zengine 10,000 TL zekat verebilir,zira bu zengin iki mü'min'i barıştırmak için büyük bir iş başardı, halbuki normal şartlarda zengin kişiye zekat verilmez,ama burada verilir ve isterse alır.

Ey alemlerin  rabbi olan Yüce Allah! Bizleri emirlerini yerine getiren yasaklarından kaçan ve müminlerin arasını ıslah eden kullarından eyle.
Âmîn.