Kur'an ve Hayata dair örneklikler

Vedat KAHYALAR

Hz. Yusuf’un Yönetim ve Hayata Dair ÖrnekliğiKur’an-ı Kerim, insanlığa rehberlik eden ilahi bir kılavuzdur. Özellikle Hz. Yusuf'un hayatını anlatan Yusuf Suresi, yönetim, adalet, sabır, iffet ve affedicilik gibi birçok konuda bizlere eşsiz dersler sunmaktadır. Onun Mısır'da bakan olarak görev yaptığı dönem, sadece kendi çağındaki yöneticiler için değil, günümüz idarecileri için de muhteşem bir uygulama örneğidir.

1. Kötü Yönetimin Getirdiği Fakirlik

Yusuf kıssasından öğreniyoruz ki, fakirlik çoğu zaman kaynakların azlığından değil, kötü yönetimden kaynaklanır. Hz. Yusuf, Mısır’da uzun sürecek kıtlığa karşı önceden planlama yaparak halkın sıkıntıya düşmesini engellemiştir. Yeni kaynaklar oluşturmamış, ancak mevcut olanları doğru, adil ve akılcı bir şekilde kullanarak toplumu kıtlıktan kurtarmıştır.

2. Kriz Yönetimi: 
7 Yıllık Kıtlık Dönemi

Hz. Yusuf’un yöneticiliği, kriz yönetimi açısından eşsiz bir örnektir. Yedi yıl sürecek bolluk döneminde kaynakları bilinçli bir şekilde kullanmış, bu sayede kıtlık dönemine hazırlık yapmıştır. Onun uyguladığı tasarruf ve planlama yöntemi, bugün ekonomik krizlerle başa çıkmak isteyen yöneticilere önemli bir yol haritası sunmaktadır.

3. İffet ve Onur Mücadelesi: Züleyha’nın İftirası

Hz. Yusuf, Firavun'un sarayında yüksek bir konuma sahip olmasına rağmen, iffeti ve onuru için büyük bir sınavdan geçmiştir. Züleyha’nın iftirasına maruz kalmış, ancak sabrı ve Allah’a olan bağlılığı sayesinde masumiyeti ortaya çıkmıştır. Bu olay, iffet mücadelesi ve şehvet karşısında dik durmanın en güzel örneklerinden biridir.

4. Kardeşleriyle İmtihanı: 
Nefrete Karşı Merhamet

Hz. Yusuf’un hayatı, kıskançlık, ihanet ve kardeşler arası rekabetin ne denli yıkıcı olabileceğini gösteriyor. Kendi kardeşleri tarafından kıskanılmış, kuyuya atılarak ölüme terk edilmiştir. Ancak yıllar sonra, güç sahibi olduğunda intikam almak yerine affetmeyi seçmiştir. O, nefrete karşı sevginin ve merhametin gücünü bizlere göstermiştir.

5. Başarı Bazen Düşman Kazandırır

Yusuf kıssasından öğrendiğimiz önemli bir ders de şudur: İnsanlar bazen bizi hatalarımızdan değil, meziyetlerimizden dolayı sevmezler. Hz. Yusuf, kardeşleri tarafından kıskanılmış ve bu kıskançlık, ona büyük bir haksızlık yapılmasına sebep olmuştur. Bu, günümüz dünyasında başarılı insanların karşılaşabileceği kıskançlık ve haksızlıklarla benzerlik göstermektedir.

6. İhanet ve Kötülük Beklenmedik Yerden Gelebilir

Hz. Yusuf, en yakınları tarafından ihanete uğramıştır. Bu olay, ihanetin ve kötülüğün bazen en beklenmedik yerden gelebileceğini göstermektedir. Ancak o, kendisine yapılan kötülüklere sabırla karşılık vermiş, affetmeyi seçerek bize büyük bir ahlak dersi vermiştir.

7. Etkili makamdaki, nasihatçi kötüler

Hz. Yusuf’un kıssası, bizlere kötülerin bazen kendilerini iyilik timsali gibi gösterebileceğini de öğretiyor. Onun yaşadığı zorluklar arasında, kendini doğru ve dürüst gösteren bazı kişilerin aslında gizli çıkar peşinde olduklarını görüyoruz. Bu, günümüz toplumlarında da karşılaşılabilecek bir durumdur.

8. Yönetimde Planlama, Adalet ve Tutumluluk

Yusuf Suresi’nden öğrendiğimiz bir diğer önemli ders, yöneticilerin uzun vadeli planlar yapması ve kaynakları bilinçli bir şekilde kullanması gerektiğidir. Hz. Yusuf, bolluk döneminde israf etmemiş, kıtlık dönemine hazırlık yapmış ve adil bir paylaşım yöntemiyle halkını açlıktan kurtarmıştır. Bugünün yöneticileri için bu, kriz yönetimi ve ekonomi politikaları açısından büyük bir örnektir.

9. Makam Sorumluluktur, Gösteriş Değil

Hz. Yusuf, Firavun'un kendisine sunduğu yönetici makamını kabul ederken, bunu bir güç gösterisi olarak değil, bir sorumluluk olarak görmüştür. "Beni bu ülkenin hazineleri üzerinde bir yönetici kıl" (Yusuf Suresi, 55) diyerek amacının zenginlik değil, adil bir yönetim sergilemek olduğunu göstermiştir.

10. Aile İçinde Adaletin Önemi

Hz. Yusuf’un kıssasından öğrendiğimiz bir diğer ders de aile içindeki adaletin önemidir. Babası Hz. Yakup'un, çocukları arasında dengeyi kuramaması, kardeşler arasında kıskançlığa ve düşmanlığa sebep olmuştur. Bu olay, ebeveynlerin çocuklarına karşı adil olması gerektiğini, aksi takdirde aile içinde büyük sorunlar yaşanabileceğini göstermektedir.

11. Affetmek Büyüklüktür

Hz. Yusuf, yıllarca haksızlığa uğramasına rağmen, sonunda kardeşlerini affetmiştir. Bu olay, yöneticilikte ve bireysel hayatta kin ve intikamın faydadan çok zarar getirdiğini gözler önüne sermektedir.

Sonuç: Yusuf Kıssasından Çıkarılacak Dersler
Kur’an-ı Kerim, "Peygamberlerin kıssalarında akıl sahipleri için ibretler vardır" (Yusuf Suresi, 111) buyurarak, Hz. Yusuf’un hayatının bir ders olduğunu vurgulamaktadır. Onun hayatı, bizlere şunu öğretir:

Adalet ve planlama, kriz anlarında toplumları ayakta tutar.
Makam bir güç değil, sorumluluktur.
İhanet ve kötülük beklenmedik yerlerden gelebilir.
Başarı kıskanılabilir, ama doğru yolda yürümekten vazgeçilmemelidir.
Aile içinde adalet, toplumsal huzurun temelidir.
İffet ve onur, maddi kazançtan daha değerlidir.
Affetmek, insanı yücelten bir erdemdir.
Hz. Yusuf’un kıssası, geçmişten günümüze kadar her dönemde insanlara rehberlik etmeye devam eden bir yönetim ve hayat dersidir. Allah, bizleri bu derslerden ibret alarak yaşayan kullarından eylesin.