Kalp-Damar Hastalıkları

KALP-DAMAR HASTALIKLARI
Kalp ve damar hastalıkları; koroner kalp hastalıkları, serebrovasküler (beyin) hastalıklar, hipertansiyon, periferik arter hastalığı, romatizmal kalp hastalıkları, konjenital kalp hastalıkları, kalp yetmezliği ve kardiyomiyopatileri kapsar. Kalp ve damar hastalıklarının gelişiminde; tütün kullanımı, fiziksel hareketsizlik, obeziteye yol açabilen sağlıksız beslenme gibi olumsuz davranış tarzları yanında diyabet, hipertansiyon, dislipidemi gibi hastalıklar yer almaktadır.

2012 yılında tüm dünyada bulaşıcı olmayan hastalıklara bağlı ölümlerin yüzde 46,2’si (17,5 milyon) kalp ve damar hastalıkları nedeniyledir. Bu ölümlerin 7,4 milyonu kalp krizine (iskemik kalp hastalığı) 6,7 milyonu inmeye bağlıdır.

Bulaşıcı olmayan hastalıklara bağlı 70 yaş altı ölümlerin yüzde 37’sinden kalp ve damar hastalıkları sorumludur. Kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümlerin 2030 yılında 22,2 milyon olacağı tahmin edilmektedir.

Kalp damar hastalıkları içerinde ölüme neden olan en sık nedenler koroner (kalbi beseleyen damarlar) ,beyin ve periferik (kalp dışında kalan organları besleyen damarlar) arter yani damar hastalıklarıdır. Damarlarda kötü beslenme sonucu plaklar oluşur ve bu plaklar zamanla arterlerin (damarların) tıkanmasına neden olur. Damar tıkanıklığı zamanla dolaşım sisteminin yavaşlamasına; kalbin ihtiyaç duyduğu kanı pompalayamamasına, iç organların ihtiyaç duyduğu oksijeni alamamasına sebep olur. İleri boyutlardaki tıkanıklıklar kalp krizi, beyin kanaması gibi ölümcül krizlere sebep olabilir.

Atar damarlar kalpten pompalanan kanı taşıyan boru sistemi gibidir. Beyin, kollar, bacaklar, akciğerler gibi vücuttaki tüm organlar arterler yolu ile taşınan kandan oksijen alır ve beslenir. Tıkanıklığın başlıca nedeni kötü beslenme ile yüksek oranda yağ, karbonhidrat ve kolesterollü yiyecek tüketimi damarlarda plak oluşumunu hızlandırmasıdır. Bunun yanı sıra sigara ve alkol kullanımı da damar tıkanıklığına sebep olur. Egzersiz yapmamak, hareketsiz yaşam sürmek, genetik risk faktörüne sahip olmak, şeker hastalığı da damar tıkanıklığının diğer sebeplerindendir.

Damar tıkanıklığı, tıkanan damara göre farklı belirtiler gösterebilir.
Kalp damarlarındaki belirtiler: Göğüs ağrısı, omuz kol uyuşması, çene ve sırtta sıkışma baskı hissi, nefes darlığı, kalp ritminde bozukluk/çarpıntı vb.
Beyin damarlarındaki belirtiler: Yüz, kol ve bacak uyuşması, konuşma zorlukları, görme sorunları, baş dönmesi, baş ağrısı, denge bozuklukları, bilinç kaybı vb.

Kol ve bacak damarlarındaki belirtiler: Uyuşma, hissizleşme, üşüme, soluklaşma, kızarma, hissizlik, ağrı ve güçsüzleşme, kıl dökülmesi, geç yara iyileşmesi vb.

Yeni başlayan damar tıkanıklıklarının tedavisine ilk olarak beslenme alışkanlığının düzenlenmesi, egzersizle/yürüyüşe başlama ve hasta kiloluysa sağlıklı şekilde kilo vermeyle başlanır. Hastanın sigara ve alkolü bırakması önerilir. Damar tıkanıklığında ilaç tedavisi de verilir ki damar içi plakların giderilmesi amaçlanır. Hipertansif, diyabetik, yüksek kolesterol değerlere sahip hastaların ilaç kullanımı hekim tarafından düzenlenir. Tetkiklerde saptanan ciddi damar tıkanıklıkları için bypass, anjiyoplasti gibi cerrahi operasyonlar uygulanabilir.

Sağlıklı ve mutlu günler dilerim;
Dr. Muhammed Kemal KAHYALAR